Sirküler 2022/36 Uluslarası İşgücü Kanunu…
SİRKÜLER 2022/36
ULUSLARARASI İŞGÜCÜ KANUNU UYGULAMA YÖNETMELİĞİ
Uluslararası İşgücü Kanunu Uygulama Yönetmeliği, 02.02.2022 tarihli Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.
Yönetmeliğin amacı, 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu uyarınca, uluslararası işgücüne ilişkin politikaların belirlenmesi, uygulanması, izlenmesi ile yabancılara verilecek çalışma izni ve çalışma izni muafiyetlerine dair iş ve işlemlerde izlenecek usul ve esasları, yetki ve sorumlulukları ve uluslararası işgücü alanındaki hak ve yükümlülükleri düzenlemektir.
Yönetmelik kapsamındaki bazı özet bilgiler şöyledir;
• Uluslarası İşgücü Genel Müdürlüğü, uluslararası işgücü politikasının belirlenmesi ve politika belgesi hazırlanmasıyla görevlidir.
• Genel kural olarak Türkiye’de çalışacak yabancının çalışmaya başlamadan önce çalışma izni alması zorunludur.
• Yabancıların çalışma izni ve çalışma izni muafiyet başvuruları ile diğer başvuruların alınmasına, değerlendirilmesine, sonuçlandırılmasına ilişkin tüm iş ve işlemler sistem üzerinden elektronik ortamda yapılır.
• 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun 28 inci maddesi kapsamında doğumla Türk vatandaşı olup da İçişleri Bakanlığından çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenler ve üçüncü dereceye kadar olan altsoylarından Mavi Kart sahibi olanlar veya Mavi Kart Kütüğüne kaydı olduğunu belgeleyenler Türkiye’de çalışma izni almadan çalışabilirler.
• Çalışma izni başvuruları yurt dışında yabancının vatandaşı olduğu veya yasal olarak bulunduğu ülkedeki Türk dış temsilciliğine yapılır. Ancak Uluslarası İşgücü Genel Müdürlüğü tarafından belirlenen yabancıların çalışma izni başvuruları hariç olmak üzere yurtiçinden yapılacak çalışma izni başvurularında yabancıya ait en az altı ay süreli geçerli bir ikamet izninin bulunması gerekir.
• Başvuruda eksik bilgi veya belgelerin tespit edilmesi hâlinde başvurunun değerlendirilmesi ertelenir. Eksikliklerin tamamlanması için başvuru sahibinden sistem üzerinden ve elektronik tebligat adresi aracılığıyla bilgi veya belge talep edilir. Bilgi veya belge eksikliklerinin tamamlanması, mücbir bir sebebin varlığının resmî bir makamdan belgelendirildiği hâller dışında otuz günü aşamaz. Otuz günlük süre bilgi ve belge talebinin yapıldığı tarihten itibaren başlar.
• Usulüne uygun olarak tamamlanan başvuruların değerlendirilmesi, bilgi ve belgelerin tam olması kaydıyla otuz gün içinde tamamlanır. Otuz günlük süre başvurunun sistem üzerinden tamamlandığı veya ek bilgi ve belge talebi olması halinde talep edilen bilgi ve belgelerin sistem üzerinden yüklendiği tarihten itibaren başlar.
• Çalışma izinlerinin reddedileceği hallerden bazıları şöyledir; yabancı istihdam edilmesine ilişkin gerekçesi yeterli görülmeyen, özel kanunlarda Türk vatandaşlarına hasredilen iş ve meslekler için yapılan, süresi içerisinde tamamlanmayan, eksiklikleri giderilmeyen ve süresi içinde uzatma başvurusu yapılmayan, çalışma izni harcı ve değerli kâğıt bedeli yatırılması bildirimi tarihinden itibaren otuz gün içerisinde harç ve değerli kâğıt bedeli yatırılmayan haller.
• Çalışma izni süre uzatma başvurusu, çalışma izni süresinin dolmasına altmış gün kalmasından itibaren ve her halükarda çalışma izni süresi dolmadan sistem üzerinden yapılır.
• Çalışma izni süre uzatma başvurusu olumlu değerlendirilen yabancının çalışma izin süresi, aynı işverene bağlı olarak ilk süre uzatma başvurusunda en çok iki yıl, sonraki süre uzatma başvurularında ise en çok üç yıla kadar uzatılır.
• Bir işverene bağlı olarak çalışma izni verilen yabancının aynı işverene ait işyerinde farklı bir görevde veya bu işverenin aynı iş kolundaki diğer şubelerinde çalışabilmesi için;
a) Değişiklik talebini içeren başvurunun işverence sistem üzerinden Bakanlığa iletilmesi,
b) Çalışılacak yeni şubenin işverenin ticaret siciline kayıtlı olması
c) Yabancının yapacağı işin mesleki yeterlilik veya ön izin gerektirmemesi ve mevcut işiyle benzer veya uyumlu olması
ç) Yapılacak başvurunun Genel Müdürlükçe uygun bulunması,
gerekir. Aynı işverenin diğer bir ildeki şubesinde çalışmak üzere yapılacak işyeri veya görev değişikliği başvurusu uygun bulunan yabancının çalışma izni belgesi Bakanlıkça yenilenir.
• İş veya hizmet sözleşmesinin ücretsiz izin yoluyla askıya alınması ve ücretsiz iznin sonlanması durumlarının işverence en az bir gün önceden Bakanlığa bildirilmesi zorunludur. Bir işverene bağlı olarak verilen çalışma izninde, iş kazası, hastalık, analık, zorunlu kamu hizmeti gibi ücretsiz izin verilmesini zorunlu kılan haller hariç olmak üzere işveren ve yabancının karşılıklı anlaşması suretiyle en fazla doksan gün iş veya hizmet sözleşmesinin ücretsiz izin yoluyla askıya alınması durumunda bu durumun bildirilmesi halinde çalışma izni askıya alınır ve çalışma izni ücretsiz izin süresince askıda kalır.
• Çalışma izninin askıya alınması halinde bu çalışma iznine bağlı olarak doğan;
a) Çalışma hakkı, iznin askıya alınması tarihinden itibaren,
b) İkamet hakkı, iznin askıya alınmasını takip eden on günlük sürenin tamamlanmasından itibaren,
askı halinin son bulduğu tarihe kadar kullanılamaz.
• Türkiye’de bir yükseköğretim kurumunda örgün öğretim programlarına kayıtlı yabancı öğrenciler, çalışma izni almak kaydıyla çalışabilirler.
Yabancı öğrencilerden ön lisans ve lisans düzeyinde öğrenim görmekte olanlar, öğrenimlerinin ilk yılının tamamlanmasından sonra çalışma iznine başvurabilir ve 4857 sayılı İş Kanunu uyarınca kısmi süreli çalışabilirler. Örgün öğretim programlarına kayıtlı lisansüstü öğrenciler için bu sınırlamalar uygulanmaz.
• Çalışma izni muafiyeti kapsamında olan yabancılar, çalışma izni muafiyeti almak kaydıyla çalışabilirler.
Çalışma izni muafiyeti başvuruları yabancı tarafından yurt içinde sistem üzerinden Bakanlığa, yurt dışında yabancının vatandaşı olduğu veya yasal olarak bulunduğu ülkedeki Türk dış temsilciliğine yapılır. Türk dış temsilciliğine yapılan başvurular sistem üzerinden Bakanlığa iletilir.
• Çalışma izni veya çalışma izni muafiyeti geçerli olduğu sürece ikamet izni yerine geçer. Çalışma izni veya çalışma izni muafiyetinin herhangi bir nedenle geçersiz hale gelmesi halinde buna bağlı olan ikamet hakkı sona erer.
• Çalışma izni veya çalışma izni muafiyeti dışında bir nedenle Türkiye’de geçerli bir ikamet izni olan yabancıya verilen çalışma izninin veya çalışma izni muafiyetinin geçerliliğinin herhangi bir nedenle sona ermesi durumunda yabancının sahip olduğu diğer ikamet izni geçersiz hale gelmez.
• Bir işverene bağlı olarak verilen çalışma izni düzenlendiği işyeri ve adreste geçerlidir.
• Çalışma izni veya çalışma izin muafiyeti bulunan yabancılara ilişkin sosyal güvenlik yükümlülüklerinin çalışma izni veya çalışma izni muafiyet başvurusu esnasında beyan ve taahhüt edilen ücret ve tam zamanlı çalışmaya ilişkin usul ve esaslar üzerinden yerine getirilmesi zorunludur.
• Çalışma izni veya çalışma izni muafiyeti verilen yabancıların işe başlayışlarına ilişkin Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılan işe giriş bildirimleri ve çalışma izin süresi bitiş tarihinde yapılan işten çıkış bildirimleri Genel Müdürlüğe yapılmış sayılır.
• Çalışma izni olmadan çalıştığı tespit edilen yabancılar sınır dışı edilmek üzere çalışma ve iş kurumu il müdürlüğünce il göç idaresi müdürlüğüne bildirilir.
Bu kapsamdaki yabancının işveren veya işveren vekili, yabancının ve varsa eş ve çocuklarının konaklama giderlerini, ülkelerine dönmeleri için gerekli masrafları ve gerektiğinde sağlık harcamalarını karşılamak zorundadır. Bu gider, masraf ve harcamaların Göç İdaresi Başkanlığı bütçesinden karşılanması hâlinde işveren veya işveren vekilinden tahsil edilir.
Bu sirkülerimiz Uluslararası İşgücü Kanunu Uygulama Yönetmeliği’ne ilişkin tüm detayları düzenlemekte olup ilgili bölümlere sirkülerimizin içindekiler bölümünden erişilebilmektedir.
